- REGNUM seu IMPERIUM
- REGNUM seu IMPERIUMvestrum, ἡ Βαςιλεία ςου, titulus erat honorarius, apud Graecos posteriores, quôilli, cum Regem aut Imperatorem alloquebantur, uti consuevêre. Pro quo infima Graecia etiam Βαςίλειον dixit. Sed et Regnum Latinis recentioribus, corona Regis est, quô sensu vox saepe occurrit, apud Anastasium de Vitis Pontificum. Sic Innocentius, Serm. 3. de Silvestro, In signum Imperii Pontifex utitur Regnô; in signum Pontificis, utitur mitrâ. Nempe coronâ Pontifices uti coeperunt, a tempore Chlodovaei Regis Francorum, qui Regnum (ab Anastasio Imperatore Constantinopolitano acceptum) cum gemmis pretiosis donum B. Petro Apostolo misisse legitur, apud eund. in Hormisdâ: cuius tamen usum nonnulli antiquiorem faciunt. Eam describunt Acta Alexandri III. apud Baronium, A. C. 1159. de Hadriano IV. Consecratus est ———— et secundum solitum Ecclesiae morem Regnô insignitus, mitrâ turbinata scil. cum coronâ. Cuiusmodi formae fuisse Camelaucium Constantinianeum, Coronam scil. cum Mitra, quae caput operiret, fuse docet Car. du Fresne ad Ioinvill. Dissertat. 24. Et quidem primitus hoc Regnum unicâ coronâ cingebatur, quâ, quoties ad Aedis sacrae ianuam venisset Pontifex, depositâ, cum mitra solum introiisse, Cencius Camerar. refert in suo Rituali. Postmodum triplici coronâ adornatum, hincque Triregnum dictum est, addente reliquas duas Bonifaciô VIII. ut denotaret triplex Pontificis dominium, Regium nempe, Imperiale et Sacerdotale, uti quidem habet Macer. Spondanus vero ex Nic. Alemanno de Lateran. pariet. et ex Rogerio Abbare, Bonifacium secundam solum coronam, tertiam vero Urbanum V. adiecisse, contendit. Certe Ioannem XXII. qui Bonifaciô fuit multo posterior, duas tantum coronas in Regno gestâsse, ex ipsius deposito in Avenionensi Ecclesia sito liquet. Paulus tamen II. tres pretiosissimas coronas, a suis Antecessoribus praetermissas, in Camauro seu Regno, revovâsse, ac Nicolao Beneventano Archiepiscopo usum Triregni prohibuisse, legitur apud Car. Macrum in voce Mitra. Utitur hôc Triregnô Pontifex, in maximis sollennitatibus, eundo ad Ecclesiam et redeundo: sed numquam in divinis; in Ceremoniali Rom. l. 3. Quod cum primâ vice novo Pontifici imponit primus Diaconus Cardinalis, his eum verbis assatur: Accipe tiaram tribus coronis ornatam et scias te esse Patrem Principum et Regum, Pastorem Orbis in terra, Vicarium Salvatoris nostri Iesu Christi, cui est honor in saecula saeculorum, Amen. In eo vocem MYSTERIUM scriptam esse, sunt qui adnotent etc. Uti autem Regnum pro corona dixêre citeriores Latini, sic Βαςιλεία, apud Diodorum. Sic. occurrit, pro ςτέμμα Βαςιλικὸν, quod idem est, Bibloth. l. 1. Ε῎χουςαν δὲ τρεῖς βαςιλείας ἐπὲ τῆς κεφαλῆς, ἃς διαςημαίνειν, ὅτι καὶ θυγάτηρ γυνὴ καὶ μητὴρ βαςιλέως ὑπῆρξεν, Habentem tria Regna in capite, quibus significares, se et filiam et uxorem et matrem Regis suisse. Vide Car. du Fresne in Glossar. Macros Fratres in Hierolex. voce Mitra, et Claud. Salmas. ad Solin. p. 475. nec non supra Phrygium.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.